Madonna della Cava

Poesie in versi dialettali Pietrini 
Storia del ritrovamento dell'Effige della Madonna 

Lodi a Maria SS. della Cava Principale

Patrona di Pietraperzia ritrovata l’anno 1223 miracolosamente da un muto trapanese per essergli andata in sogno e ricevette la loquela 

Ricordo (leggendo questi versi scritti dal signor Liborio Torrenti, in dialetto Pietrino, che narra il ritrovamento dell’effige della Madonna della Cava dal muto trapanese, quando ragazzino insieme ai miei compagni di gioco, andavamo in giro per il paese, correndo e giocando spensieratamente), un vecchietto, me lo ricordo, sempre con uno scialle quadrettato sulle spalle e una spilla attaccata al lato sinistro del bavero della sua giacca che raffigurava la Madonna della Cava, ci chiamava e riuniva tutti intorno a lui e con una vocina fine e intonata, a cantilena e con vera professionalità ci recitava queste “Lodi a Maria SS. Della Cava”. Restavamo piacevolmente tutti incantati a sentirlo recitare. Con immenso piacere ricordo questi particolari della mia fanciullezza e con immenso piacere voglio trascriverli in questo blog, per far rimembrare a chi già ne è a conoscenza e nello stesso tempo per far conoscere a chi non li mai conosciuti le Lodi in versi dialettali del ritrovamento del quadro della Madonna e inoltre ricordare a tutti la memoria di questo nostro bravo e umile concittadino devotissimo alla Madonna della Cava.


1
Spirdissantu datimi na lumi
ppi putiri sti versi precisari
cristiani sintiti stu tinuri
sti poisii ca mma studiari
si ci aviti putiri dimparari
sti cosi santi amma diri
e a la Madonna l'amma a prisintari 
3
Pirzisi tutti duvemmu partiri
a la Cava amma ghiri a visitari
cu porta torci e cu porta cannili
l’Artaru ciamma a ghiri a priparari
ie la Matri di li piccaturi
ca li piccati nna da pirdunari
ie nammagini di tantu valuri
nessunu pitturi la po pitturari.
5
Pigliati un libru chhiù ranni ca sia
liggirvi vuglu na passata
si vi cuntu li cosi di Maria
cianciri fazzu tutta la casata
la Bedda Matri di ncelu viniva
ppi essiri di stu munnu numminata
a Trapani ntre un mutu si nni iva
ccu l’Angiuli e li Santi accompagnata.
7
Iera so matri e mancu lu capiva
chissa  iera na cosa a l’ampinsata
di quantu movimenti ca faciva
gridannu ha la testa traballata
si parti la gran Vergini Maria
e ci assacura l’appressu nuttata
avi vint’anni ca promittiva
di ma figliu la grazia fu data.
9
Lu mutu a chistu fattu si susiva
ccu la so facci tutta traballata
appena si susiva e si vistiva
va nti so matri unn’era curcata
ccu li lacrimi all’occhi ca cianciva
cuntari nun ci putiva la passata
l’afflitta matri puru si susiva
la porta la truvava sbarracata.
11
S’arripusaru na bona nuttata
ca ieranu stanchi assai di la via
avinnu fattu na lunga camminata
lu mutu arripusarsi nun putiva
parti comu n’angiellu a la scappata
tutta la chiurma appressu ca cci iva
arrivata a la terra consacrata
unn’era misa la Matri Maria.
 13
Lu mutu appi la parola data
grida viva la Vergini Maria
chi festa si fici dda iurnata
fu nti lu statu di Petrapirzia
lu mutu appi da parola data
grida viva la Vergini Maria:
lu mutu cuietu nunn’aviva
gridannu viva la Vergini Maria.
15
Tutti curriti dotti e sapienti
e tutti chiddi di fotografia
la t’affari na chiesa cca prisenti
pagari vi la vugliu la mastria
timpu nunn’ata perdiri di nenti
si ccia da mintiri la Matri Maria
ca ie mamma di Cristu Onnipotenti
ie l’avvucata di Petrapirzia.
 17
Ora si scrivi a chiddu ca si senti
di li grazi fatti di Maria
di grazii nni fa ura e mumenti
ogn’unu guariti si nni iva
ca festa cci faciva giustamenti
lu preti la missa cci diciva
sentiti chi successi timpu nenti
l’hannu purtatu a Petrapirzia.
 19
Di quantu camminavano cuntenti
lu preti la littica dirigiva
na malatia di lebra ncarnava
cu lu vrazzu aggruccari si sintiva
la pupulazioni sbarattata
nessunu a chissi fatti cci cridiva
tanti morsa la vittiru spizzata
primu ca a lu paisi trasiva.
21
Lu pupulu currinnu arrabiatu
contru lu paracu partuti
a vasunati l’avivanu pigliatu
pirduna amici mia in aiutu
sul mumentu un vecchiettu s’ha prisintatu
la varva bianca e un vastuni sciurutu
dicinnu amici mia cch’è succidutu
Maria in milli pezzi s’a spizzatu.
23
La pupulazione sbarattata
cuntari vi vulissi amici mia
l’arricuglimmu in scaffalata
la so festa cummannata sia
ci affaccia un vicchiareddu a l’ampinzata
ca S. Giuseppi purtata la vuliva
la pigliaru e si misiru ppi strada
lu vicchiu avanti ca sapiva la via.
 25
L’aggenti avinnu fattu matinata
qualcunu ncampagna si nni iva
la Chiesa aperta tutta illuminata
nti lu mizzu la Vergini Maria
ca cchi festa si fici dda iurnata
nti lu paisi di Petrapirzia
la chiesa la truvaru sbarracata
di la fudda passari nin si putiva
 27
Dicimmula na missa cantata
dicimmucci lu rosari a Maria
mentri la missa iera cilibrata
la Bedda Matri li binidiciva
li preti l’hannu fattu la pinsata
ca chista cosa a d’iddi appartiniva
cci purtaru na vara disignata
cci l’hannu misu la Matri Maria.
 29
O Vergini Maria di quantu ie bella
ca nti lu munnu nun ci nni saria
a la so Santa chiesa fu purtata
mparadisu gran festa si faciva
avinnu fattu na bona pridicata
facimmucci li sabati a Maria
a li quinnici d’agustu dda nuttata
si fani festa in giubileu.
 31
O cari amici vi cuntu na passata
chiddu ca porta intellettu miu
l’ha fattu Liboriu Torrenti
di lu paisi di Petraperzia
si puru ccitruvati ammancamenti
mi scusati la Vostra Signoria
o cari amici a tutti vi salutu
vi lassu ccu la paci di Maria.

2
La matina di Trapani hannu partutu
ca subitu a Marsala hannu arrivatu
ppi Termini ncamminu s’annu misu
a Vallilunga s’annu arripusatu
ppi Santa Catarina hannu partutu
a Cartanisetta s’annu prisantatu
ppi sciumi sassu ncaminu s’annu misu
prestu a Pietrapirzia hannu arrivatu.
4
Tutti li genti si misiru nsiduri
di cursa la ficiru chidda strata
di pupulu c’era un gran rimuri
dicinnu c’è na mmagini truvata
currimmu tutti d’ogni parti criaturi
ca la cuscenza avimmu mmarazzata
ma cce la mamma di nostru Signuri
ca di celi nterra fu calata.
                                                    6
Di Trapani cuntari vi vurria
si vi piaci chista gran passata
la Bedda Matri si  affaccia na nuttata
comu na visioni cci pariva
cci mparava li punti di la strata
la matina lu mutu si susiva
vo cuntari a so matri la passata.  
8
O di grazia di n’alligria
continuannu la terza nuttata
iddu ccu la so vucca cci diciva
comu cci vignu can un sacciu la strata
rispunni la gran Vergini Maria
cammina can un ti sbagli na pidata
quantu angiuliddi a lu latu c’aviva
c’insignaru unn’era cruvicata.
 10
Chista ie na cosa di Cristu mannata
oppuri di la Vergini Maria
povira mamma afflitta e scunsulata
ccu tutti li parinti ncumpagnia
l’annu furmatu na bella brigata
iddu davanti ca sapiva la via
camminaru trii orna e na nuttata
furu a lu statu di Petrapirzia.
12
Piglia na zappa bona ammarruggiata
dda lali forza d’unni cci viniva
scava du parmi e trova na valata
ccu li lacrimi all’occhi ca cianciva
la sulleva ccu forza spietata
qualchedunu aiutari lu faciva
subitamenti ca fu sprirata
nnesci lu splinduri di Maria:
14
E li campani sunavanu in allegria
a lu paisi viniva purtata
Barrafranca ccu Petrapirzia
comu currivanu tutti a la scappata
Mazzarinu, vutera d’ogni via
Terranova perfina la Licata
l’Assaru, Ligunforti e Nicusia
di un mutu trapanisi fu truvata.
 16
Li capi nostri furu dda prisenti
tutti a ddu locu santu in cumpagnia
di quantu travagghiavanu cuntenti
sempri prigannu la Matri Maria
ognidunu cumannava li so genti
picciotti travagghiamu in armunia
ficiru na chiesa c aie tanta eccellenti
biniditta di Cristu e di Maria.
  18
Poviru preti misiru e scuntenti
na littica priparata viniva
c’apprissu c’era na carea d’agenti
innu a pigliari la Matri Maria
l’hannu pigliatu ddu locu prisenti
e tutti quanti si misiru in via.
  20
Lu parracu Lorenzu si chiamava
la cuddana mmanu si mittiva
na forti sirrittata ca cci dava
la cuddana in cincu pezzi si faciva
la mula davanti subitu scappava
ca la littica nterra si nni iva
na disgrazia a ddu postu camminava
Maria in milli pezzi si faciva.
 22
Un giovani ca sapiva beni parlari
cuntannuci lu fattu cumu funi
noviti paura amici cari
cugliti li pizzittini in ginucchiuni
a S. Giusee ca la t’appurtari
dumani viniti a spunta di suli
lu populu la notti nun durmiva
tutta la notti stava a survigliari
passannu e spassannu ppi la via
fina ca vinni l’ura d’agghiurnari.
24
L’aggenti ieranu misi a la passata
nessunu a S. Giuseppi can usciva
subitu a la Chiesa fu arrivata
di quantu grazii cuncidiva
hannu ristatu suli dda nuttata
lu vicchiu ccu la Vergini Maria
la chiesa cci lassaru firmata
ca lu sinnicu la chiavi tiniva.
  26
L’agenti l’hannu fattu la pinzata
lu vicchiu nti la chiesa nun si vidiva
ma siccomu la cosa fu verificata
lu S. Giuseppi nun si canusciva
o la Vergini nti lu munnu saria
o virgineddi cantati ccu mia
la Bedda Matri ca iera spezzata
ritorna tutta la so Signuria.
 28
Lu sacristanu sona chiamata
ca la Madonna la chiesa nisciva
ccu la prucissioni accompagnata
tutti vannu a la Cava in cumpagnia
aprissu na gran musica accurdata
ca l’arcipreti pridicannu iva
l’hannu purtatu unni fu truvata
la gran Signura Vergini Maria.
30
A lu novantacincu la matina
lu Spirdissantu m’alluminava
fici na storia ca ie tanta divina
li parti di la Madonna di la Cava
cu voli grazia di Maria cci li duna
ca nnavi chini un fonti e na funtana
cci l’amma diri na Salvi di Rigina
a Maria di la Cava la nostra patruna.

Storia Liggindaria da' Madonna di la Cava 
Raccuntata in versi Siciliani 

Pietraperzia è una cittadina molto antica; si vanta infatti, leggittima erede della gloriosa "Caulonia", famosa per aver partecipato alle lotte tra Roma e Cartagine. E' ricca di opere pregevoli del Gagini, di Filippo Paladini ed altri autori. Famoso il castello dei principi Barrese, parecchie volte distrutto e riedificato. L'opera più importante è il quadro della Madonna della Cava, patrona di Pietraperzia; secondo l'opinione comune è opera di un ignoto pittore greco. E' un dipinto su pietra, raffigurante la Vergine che allatta il Bambino Gesù. Venne ritrovato, secondo la leggenda, da un muto di Trapani a cui la Madonna apparve, perchè andasse nei pressi della antica "Petra" (odierna Pietraperzia) ove il quadro era sotterrato. La leggenda afferma che il muto, appena trovò il quadro, acquistò la parola, gridò "Viva Maria!". L'opinione più comune è, che il quadro venne sotterrato al tempo dell'imperatore Leone Isaurico "l'Inoclasta" e precisamente nel 726 d.c., essendo Papa Gregorio II. Il ritrovamento avvenne nell'anno 1223. Quest'anno (1973) Pietraperzia festeggia il 750° anniversario del ritrovamento del pregevole quadro. Un dilettante poeta del Paese ha voluto descrivere in versi siciliani questa leggendaria storia, attingendo notizie sia dallo storico Padre Dionigi da Pietraperzia, sia da quanto di leggendario è stato tramandato attraverso i secoli della fantasia popolare. 
                                                                                                                    L' Autore 
                                                                                                      Parroco Lo Giudice Felice 

Questa è la prefazione che il Parroco, della chiesa Santa Maria Maggiore, Lo Giudice Felice scrisse su un librettino nel 1973, in occasione del 750° anniversario del ritrovamento del quadro della Madonna della Cava, che pubblicò alla cittadinanza, (oggi è diventato introvabile, il sottoscritto, pultroppo ne è sfornito e deve doverosamente ringraziare un amico, per la sua gentilissima concessione del file). Dopo la prefazione, inizia a raccontare la leggendaria storia  del ritrovamento del quadro con versi in dialetto siciliano. Buona lettura.


1
Sintiti cittadini
d'un storicu paesi,
oprai e cuntadini,
però tutti pirzisi.
3
Un grandi avvenimentu,
ca ora vi lu dicu,
ppi lu ritruvamentu
d'un quatru tantu anticu
5
C'era stampata viva,
l'effige di la Madonna,
na facci ca diciva:
"Deh figliu, figliu torna!".
7
Vinniru timpi brutti,
di persecuzioni,
si vittiru li frutti
di figli tantu boni.
9
Stu infami Imperaturi,
di li mmagini nimmicu,
ordina ccu fururi
livar l'amuri anticu.
11
La genti tutta, ciangi,
però nun c'è chi fari;
Pirzisi nun ti cangi
nemmenu ppi dinari!
13
Ti fazzu assai cuntenti,
però anchi gabbatu,
difatti nun c'è nenti:
lu quatru è già sfumatu.
15
Lu quatru vinni avvoltu
tra fibre risistenti,
e ancora ddu beddu voltu...
vitti figli pinitenti.
17
La fossa iera già pronta,
ci cala lintamenti,
scumpari anchi l'impronta
di la mmagini viventi.
19
La stissa Bedda Matri,
ca nterra nun voli stari,
ritorna ppi cumpatri
li figli a peni amari.
21
Du picciutteddi sposi
maritatisi ccu amuri,
inveci di li rosi
truvaru peni duri.
23
Mutu poviru figliu,
per giunta di baruni;
porta gradi scumpigliu,
si ciangi in ogni agnuni.
25
Quannu avia vint'anni,
lu mutu trapanisi,
tra spasimi e affanni,
na vuci 'nsonnu ntisi.
27
Poi cci dici nsunnu:
"Di dda a Petrapirzia,
sepulta c'è  ntu  nfunnu
mpittura effige mia.
29
Lu mutu trapanisi,
lu dici ai genitori,
però nun sunu ntisi
d'un mutu li paroli.
31
Pirchì cchiù nun partisti
figliu di lu me cori?
rinunzia facisti
a riciviri tesori?.
33
Cumincia a caminari
cu ranni seguimentu,
e sempri ci cumpari
Gesuzzu nSacramentu.
35
E mentri ca camina
vidi la strata tutta,
la bedda Madonnina
nsunna l'avia costrutta.
37
Iuncinnu a lu canali
vitti ddi gran cannola
e invita genti e armali
arrifriscarisi la gola.
39
Lu mutu trapanisi
arriva sopra un cozzu,
fricannusi li manu
camina a cchiu nun pozzu.
41
Si ferma tuttu ntrattu,
e guarda tutt'intornu;
vidi cumu un ritrattu
a centru di ddu funnu.
43
Cci tremanu li manu
e puru ghinocchia,
e 'n mezzu a ddu gran chianu
lu mutu s'inghinocchia.
45
Li servi custirnati
nun sannu chi ci fari;
e comu li dannati
si misiru a circari.
47
Lu mutu si riprendi
di la commozioni;
lu suli gia risplendi
a lu meridiuni.
49
Ah quantu cuntadini
cci stavanu all'intornu,
di li circunvicini
perfettu a manzìornu!
51
Livata poca terra
la zappa tocca duru,
e ncapu di dda serra
quasi facia scuru.
53
Doppu quarchi secunnu
na donna chhiù che bella
cumpari da ddu funnu
splinnenti cumu stella.
55
Lu mutu nghinuccihuni
ccu divozioni pia,
cci duna un gran vasuni
e grida: "Viva Maria!".
57
Si spargi la nutizia
dù ranni avvenimentu,
lu populu si delizia
e iè tuttu contentu.

2
Lu quinnici d'Agustu
c'è ccà, a Petraperzia,
paratu ccu gran gustu:
festa, cantu e puisia.
4
L'avianu suttirratu
in cima a na cullina,
pirch'era troppu amatu
da l'intera cittadina.
6
Lu pirzisi richiamatu
da Matri tantu pia,
si trova nginucchiatu
a li pidi di Maria.
8
Leoni Isaurìcu
chiamatu Iconoclasta,
Pirzisi, vi lu dicu?
la cosa ca ci guasta!....
10
Distrudiri l'immagini,
fu ordini siveru,
Pirzisi, ti lu mmagini...
chi cori duru e neru!.
12
Chi fici lu Pirzisi
di tempi assai luntanu?
"Appizzaci li spisi..."
ci dissi a lu sovranu!
14
Distruttu ppi daveru?
ma mancu l'ha pinsari!
Maria è amuri veru,
no amuri ppi dinari.
16
Quantu vasati ardenti,
lacrimi di figli amati!
Oh figli sufferenti
tra lacrimi e tra pianti!
18
Trascursi anni assai
si persi la spiranza;
però nun si sa mai,
appari rimimbranza.
20
A Trapani la bella,
cci stava na famiglia;
nfelici come quella,
è granni meraviglia.
22
L'unicu figliu caru,
nascì senza parola;
di ssu calici amaru,
già, si nni parra ancora.
24
Si prega  a lu Signuri,
ppi darci la parola;
s'adura ccu caluri,
a singhiozzu nni la gula.
26
Vitti poi na donna,
ccu facci dulurusa
ed era la Madonna,
Matri tantu amurusa.
28
Lu vugliu ca ti parti
e senza cci pinsari;
priparati l'incarti:
parti ppi mi truvari".
30
Ma na simana dopu
la bedda gran Signuura,
ppi iungiri a lu scopu
cci cumpari ccu primura.
32
Parti immediatamenti,
e  mittiti ncamminu,
Livanti e lu Ponenti
ti schiara lu caminu.
34
O ranni miu Signuri,
l'immagin venerata
la circu ccu arduri
di la Matri Beata.
36
Iungi finalmenti
quasi a Petraperzia,
lu mutu allegramenti
lu pedi lestu abbia.
38
Vippiru tutti quanti
a dd'acqua duci e frisca;
ringrazia Diu e li Santi
c'ognunu sarrifrisca.
40
Tutti lu guardavanu
ddu visu risolenti;
lu mutu taliavanu,
ma nuddu dici nenti.
42
Fissa un puntu precisu,
ristà tanticchia fermu,
di vulunta decisu...
però trimanti e infermu.
44
Ppi la gran commozioni
si vitti stramazzari,
cchi bedda lezioni
d'amuri e fidi rari!.
46
Circaru tecchia d'acqua
ca subitu truvaru;
l'avia unu ca spacca
un lignu grossu e raru.
48
Vicinu c'è un viddanu,
cci tira la zappudda,
e ccu na zappa  'mmanu
ritorna 'ni dda fudda.
50
Cafudda curpi duri
ccu ranni bramosia,
e tuttu ppi l'amuri
di la Vergini Maria.
52
Lu quatru già cumpari,
la brava cumpagnia,
cumincia ad aiutari
ccu gioia ed allegria.
54
Mbrazza avi un Bamminu
ca suca a la mammella,
un teniru visinu
lucenti cumu stella.
56
Lu mutu trapanisi
acquista la parola
e a tutti li Pirzisi
li sbalordisci ancora.



Lu quatru unuratu da Petrapirzia, Vutera, Chiazza e Mazzarinu



1
Tutta Petrapirzia
appena ebbi sinturi,
curriu da Maria
ccu gioia e ccu grandi amuri.
3
Chi granni meraviglia
truvarisi npittura
facci accussì vermiglia,
ca pari già 'n natura!.
5
Vinni anchi lu cleru
di tuttu lu paisi,
ccu cotta e abitu neru,
persuni ca su ntisi.
7
Cchi bedda Madunnina
quant'è deliziusa!
è ducili e carina,
vera Matri amurusa!

2
Lu seppi già Vutera,
Chiazza e Mazzarinu;
ppi la regia trazzera
iungiri a lu distinu.
4
Pari ca guarda 'n visu
li figli nnammurati,
ch'amabili surrisu
puru versu l'ingratu!
6
Guardanu lu gran quatru
e restanu ncantati;
e l'unu dici all'autru:
"simmu meravigliati"!
8
Sarà tesoru nustru,
e Matri duci e pia:
dicimmuci u Patri Nostru...
e anchi l'avimmaria


Lu cleru Pirzisi teni cunsigliu


1
Di poi l'Arcipreti,
cci dici a li parrini
nui simmu l'interpriti;
di li Misteri Divini.
3
Vuliti la purtammu
di ddà a Petrapirzia?
iè giustuca gustammu,
la sò prisenza pia!.
5
Di ccà na Cappilluzza
fussi na cosa pia;
passannu ogni armuzza
dicissi: "Viva Maria!".
7
In coru s'arrispunni:
"Purtammunilla ncasa!"
vecchi picciotti alunni
ognunu a idda vasa
2
Allura chi diciti
di la 'mmagini Divina?
iè giustu ca esponiti
pariri stamatina.
4
Simmu tutti d'accordu
rispusici un parrinu;
lassammu ccà un ricordu
di lu vuliri divinu.
6
La 'mmagini reali
nveci a Petrapirzia,
nun fussi cosa mali,
ma n'opera giusta e pia.


 

Lu Quatru supra un carrettu tiratu di ‘na mula
Arriva a lu canali e si frantuma


1
C'è pronti già un carrettu
tiratu di na mula:
livammuni berrettu
e isammu idda sula!.
3
S'arriva a lu canali:
la mula ccà s'arresta;
pariva ca un gran mali
l'avia curputi ntesta.
5
Lu poviri carritteri
stancu un ni po cchiuni
dinanzi a sti misteri:
"Eccu carrettu e funi!".
7
Tirau forti la briglia
seguì na gran frustata,
la mula già s'impiglia
l'effigi nterra è andata.

2
L'effigi cullucata,
seguita di la genti,
iè beni accumpagnata
da figli penitenti.
4
Paria paralizzata,
e un passu un pò dari;
lignati all'impinsata,
però un c'è cchi fari.
6
Allura un sacirdoti
ca lu so postu piglia,
ci dici a li devoti:
"l'afferru iu sta briglia!".
8
Si fici a mille pezzi
e lagrima la genti;
ma nun ci sunnu mezzi
nemmenu esperimenti.




L'apparizzioni di lu Vecchiu 


1
Mentri su custirnati
nun sannu cchiù chi fari,
a figli amareggiati
un vicchiu ci cumpari.
3
La bedda Madunnina,
c'aviamu ritruvatu
era tantu carina...
lu quatru iè frantumatu.
5
Cuglitili si pezzi
ccu diligenza pia,
lu truverò li mezzi
di darivi a Maria.
7
Appena arrivu ddani,
a chiavi mi chiuditi,
all'arba di dumani
felici vi sintiti.
9
Era cumpleta tutta
l'effigi di Maria;
ma di lu gigliu sutta,
manca na scaglia pia.
11
A la matina all'arba
si misiru a circari,
ddu vicchiu ccu la varba...
ma iddu già scumpari.
13
O vicchiu vinirandu
o sposu di Maria,
Nui tamammu e quantu!
to nnomu amatu sia!.
 
2
Pirchì figli emittiti
lacrimi accussi amari?
dicitimi cchi aviti,
ppi ssi lacrimi asciucari.
4
Sintiti figli cari,
scutati sti paroli:
smittiti a lacrimari,
scansati autri errori.
6
Poi mi li purtati
ni dda Chisuzza pia,
ca vuantri dedicati
a lu Sposu di Maria.
8
Lu vicchiu tuttu biancu,
ccu varba fitta e chiara,
di supra un grandi vancu
passau l'effigi rara.
10
Mancava ddu pizzettu
ch'un puttiru truvari,
rimasi su difettu
ca si pò custatari.
12
Lu sposu di Maria,
discisi di pirsuna
ccu diligenza pia,
li rutti pezzi aduna.







 
  Si fabbrica la Chisa
La Madonna ritorna a la Cava



1
Ritorna lu cunsigliu
di tutti li parrini.
O Diu cchi scumpigliu,
hanu li cittadini!.
3
Fabbricammuci la Chisa
unna fu ritruvata;
dda unni fu misa,
quannu fu suttirrata.
5
Si cogli tra la genti
ppi farici la Cappella,
e tutti su cuntenti
di falla tantu bella.
7
Na petra porta e ognunu
si misi a travagliari,
e già migliaia sunnu
l'oprai a fabbricari.
9
Tuttu 'nprocissioni
iè lu cleriu du paisi;
poi secuta l'azioni
di lu populu Pirzisi
2
Si grida autu e forti:
pigliammu la Madonna!
ppi aviri li cunforti
a la Cava s'arritorna.
4
Lu cleru fu cumpattu
purtalla nà cullina
di dda unni fu fattu,
miraculu ssa matina.
6
Lu populu felici
si misi a fabbricari
e poi ognunu dici:
"Ma ranni l'amma fari!".
8
Ncapu a pochi iorna
la Chisa iè bella e lesta,
cussi a la Madonna
in Chisa si fa festa.
10
S'accumpagna la Madonna
la ranni Bedda Matri,
la quali si ni torna
in Chisa ppi cumpatri.


Si cumengiano li Sabati a la Madonna



1
Quanti Pellegrinaggi
si fannu ogni matina,
sutta li caldi raggi,
o duci siritina!.
3
Ncumencia lu Pirzisi
a farici lu Sabatu,
ccu finimenti appisi
a speciali abitu.
5
La fidi si risveglia
cu gran divuzioni;
diventa sempri meglia
la Santa Religioni.


2
Ma specialmenti a Maggiu,
quasi ogni matina,
si senti cumu un raggiu
di la Matri Divina.
4
Quanti fistiggiaminti
ccu musichi e ccu canti,
a Matri unnipotenti
di Diu e di li Santi!.
6
Ed ogni sudaliziu
lu sabatu faciva;
ed era lu deliziu
di la stasciuni estiva.



L’auturi assisti a un sabatu di lu 1947
La grazia di quattru Pirzisi vinuti di la guerra


1
Lu diciassetti Maiu
Di lu quaranta setti,
c’era un paisi gaiu
ppi lussu e ppi tuletti.
3
Un gruppu di picciotti
Appena ci avvicinu,
ci dicu: ”giovanotti,
che bellu stu fistinu!”.
5
Puru ppi la Madonna?
Riturnu a dumannari,
“propriu ssa bedda Donna
Vinimmu a ringraziari!.
7
Nui fummu bumbardati
Cci fu carneficina
Li giuvini salvati
Si fummu… na dicina!”.
9
Nimmicu bumbardava
Ccu tantu d’insistenza,
di fila si trimava…
spirannu l’esistenza.
11
“Mamma, sentu gridari!
Aiutu, mamma mia!
Vaiu ppi vutari…
Mi tronu ‘ncumpagnia.
13
Ppi nomu nni chiamammu,
ieramu tutti vivi…
e forti n’abbrazzammu
pirchì di morti privi.
15
Chissa, caru Patri,
iè storia vera e pia;
dimostra di chi Matri
iè lu cori di Maria.
17
Sta storia all’insaputa
Però reali e vera,
mi vinni raccontata
di Maggiu ‘nprimavera.
19
Ma lassami cantari
Madonna di la Cava!
Ppi sempri raccuntari:
“Lu mutu… ‘terra scava…”

2
Sabatu di Madonna,
‘mpaisi si fisteggia,
la guagliuneda adorna,
tutta si pavoneggia.
4
Rispunni uno d’iddi
E poi tutti quanti:
“Nuantri simmu chiddi
Vutati ppi li Santi!”.
6
Puru st’amici mia
D’unicu battagliuni…
Forsi na tinta spia,
nni porta a distruzioni.
8
La santuzza addossu
Madonna di la Cava,
vagnatu sinu all’ossu
ognuno la vasava.
10
Distrutta la Caserma,
nessunu si salvau;
cc una vucimalferma
sintu a Pitru ca gridau.
12
St’autri du Pirzisi…
Li truvu, accantu a mia
Pua li vuci ndisi…
Dicinnu Avimaria.
14
Lu tettu iera cadutu,
un travu fici ponti,
ca ‘npettu avia tinutu
di grazia la fonti.
16
Di grazii similari
Di storii puri e veri,
npaisi nun su rari,
n’esistinu a pirreri.
18
Ora chiudu sti parti
Pirchì pueta nun sugnu,
ma sulu un tingicarti…
però nun mi cunfunnu.

Contrada Runzi
(Gentile concessione di Antonio Caffo)

Nessun commento:

Posta un commento